Yeni ekonomi paketi kimleri nasıl etkileyecek? Vergi ve SGK’da köklü değişiklikler!
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ve kamuoyunda büyük yankı uyandıran 35 maddelik kapsamlı yeni ekonomi torba yasa teklifi, adeta bir reform paketi niteliğinde. Vergi sisteminden sosyal güvenlik primlerine, kira gelirlerinden tapu harçlarına kadar hayatımızın pek çok alanını doğrudan etkileyecek bu devasa paket, köklü değişiklikleri beraberinde getiriyor.
Ekonomide kayıt dışılıkla mücadeleyi, vergi adaletini ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini hedefleyen teklif; emeklilere yönelik kira istisnası düzenlemesinden, esnaf ve serbest meslek sahiplerine getirilen yıllık harç yükümlülüklerine, BES devlet katkısında Cumhurbaşkanlığı yetkisinden, SGK prim tavanının yükseltilmesine kadar çarpıcı maddeler içeriyor. İşte vergi ve sosyal güvenlikte kartların yeniden dağıtıldığı o kritik torba yasa teklifinin tüm detayları…
SOSYAL GÜVENLİK VE EMEKLİLİKTE KRİTİK ADIMLAR!
Prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılıyor. Bu artış, yüksek gelirli çalışanların prim ve gelecekteki emeklilik maaşlarını etkileyecek.
Durdurulan sigortalılık süresinin ihya maliyeti ile T.C. Emekli Sandığı (4/c) borçlanma prim oranları yüzde 45 olarak belirleniyor.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında prim oranlarında artış hedefleniyor.
SGK’dan gelir veya aylık alanların GSS dahil prim ve borçları, yüzde 25’i geçmemek üzere aylıklarından kesilerek tahsil edilebilecek.
SGK’ya Aktüeryal Denge Hamlesi: Uzun vadeli sigorta kolları prim oranlarında artışla SGK’nın aktüeryal dengesinin korunması amaçlanıyor.
EMLAK VE KİRA GELİRLERİNE NEŞTER! VERGİ YÜKÜ DEĞİŞİYOR…
Mesken kira gelirlerindeki istisna, emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için yeniden düzenleniyor. (Mevcut metne göre, istisna bu gruplar için yeniden düzenleniyor ifadesi korunmuştur, istisnanın genel olarak kalkıp kalkmadığı bilgisi bu metinde netleşmemiştir, ancak yeniden düzenlenmesi bu gruplar için farklı bir uygulama geleceğine işaret eder.)
Konutlar hariç kiraya verilen mal ve haklara ait borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün 5 yıl süreyle iktisap bedelinin %5’i gider olarak indirilebilecek. Kredili alımlarda faiz indirme avantajına sınırlama getiriliyor. (2025 gelirlerine uygulanmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlükte)
TAPU VE ARAÇ SATIŞLARINDA HARÇ SÜRPRİZİ!
Sıfır araçların ilk tescil ve tescil edilmiş (ikinci el) araçların satış/devir işlemlerinden, 1000 TL’den az olmamak üzere satış ve devir bedeli üzerinden nispi noter harcı alınacak. (Yayımı izleyen ayın başında yürürlükte)
Tescil edilmiş araçların (ikinci el) satışında harç istisnası kalkıyor.
Tapu Harcı Kaçakçılığına ‘Bir Kat’ Ceza!
Emlak vergisinden düşük bedel beyan edilerek eksik harç ödendiği tespiti halinde, aradaki farka isabet eden harç için vergi ziyaı cezası %25 yerine ‘bir kat’ uygulanacak.
İŞLETMELERE VE SERBEST MESLEKLERE YENİ YÜKÜMLÜLÜKLER!
Kuyumcular, galericiler, taşınmaz ticareti yapanlar, özel sağlık kuruluşları (muayenehane, poliklinik, ağız ve diş sağlığı), veterinerler, kıymetli maden kuruluşları ve havayolu işletmelerine ait ruhsat ve yetki belgelerinden yıllık harç alınacak.
Kuyumcu Yetki Belgesi: 30 bin TL yıllık harç.
Galerici/Emlakçı Yetki Belgesi: 20 bin TL yıllık harç.
Büyükşehir belediyesi olan illerde, nüfusu 30 bini geçmeyen ilçeler hariç, bu harçlar bir kat artırımlı uygulanacak!
EKONOMİK DÜZENLEMELER VE YETKİLER
Geçici vergi mükellefiyetinde kazançlar 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilebilecek. Dördüncü geçici vergi dönemi sisteme dahil ediliyor. (2025 gelirlerine uygulanmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlükte)
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) ödenen katkı paylarının yüzde 30 olan devlet katkısı oranını Cumhurbaşkanı’na yüzde 50’ye kadar artırma, sıfıra kadar indirme yetkisi veriliyor.
Borç Kullanım Yetkisi Yükseltiliyor: 2023 deprem afetinin etkilerini azaltmak ve 2025 bütçesi ilave finansman ihtiyacı için 2025 yılı net borç kullanım tutarına 595 milyar lira ilave edilecek.
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ÜCRET GÜNCELLEMESİ
Vakıf yükseköğretim kurumlarında öğrenim ücretlerinin güncellenmesi, YÖK’ün tespit edeceği esaslara göre, yıllık ÜFE ve TÜFE artış ortalaması dikkate alınarak yapılacak.