Kazakistan’da Türk yatırım rüzgarı

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), bu yıl 40. kuruluş yıl dönümünü kutlarken, Ağustos ayında 38. Mali Kongresi için bir araya geldi. Türkiye iş dünyasının dünyaya açılan penceresi olarak nitelendirilen DEİK, üyelerinin ticari diplomasi faaliyetlerinde önemli bir rol oynuyor. DEİK Türkiye Kazakistan İş Konseyi Başkanı Selçuk Yüce, iki ülke arasındaki mevcut ticari ilişkilerin geldiği noktayı ve geleceğe dair hedefleri değerlendirdi.

TÜRKİYE-KAZAKİSTAN İLİŞKİLERİNDE TARİHİ ZİRVE

Selçuk Yüce, Türkiye ve Kazakistan arasındaki ticari ilişkilerin Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanmasından bu yana en verimli dönemini yaşadığını vurguladı. Karşılıklı doğrudan yatırımların rekor seviyelere ulaştığını belirten Yüce, “Birbirini tamamlayan ekonomiler olarak gerçekten iyi işler yapıyoruz. Biz de DEİK Türkiye Kazakistan İş Konseyi olarak iş dünyamıza ihtiyaç duydukları desteği sağlamak adına kurumlar arasında köprü vazifesi görüyoruz, onların adeta yolunu açıyoruz” dedi.

DEİK’İN DEĞİŞEN DÜNYA TİCARETİNDEKİ ROLÜ

Dünyanın hızla dönüştüğüne dikkat çeken Yüce, yeni küresel düzende ticaretin çok daha büyük bir anlam taşıdığını ifade etti. Ülkelerin dünyadaki konumlarının, ekonomiden aldıkları payın ve refah seviyelerinin küresel ticaretten alınan payla ölçüldüğünü belirtti. Son dönemde küresel ticarette yaşanan değişimler ve yeni pazar arayışları doğrultusunda DEİK’in stratejilerini nasıl şekillendirdiğine dair önemli bilgiler verdi.

Yüce, “Gelecekte bugünden itibaren DEİK’in her geçen gün önemi çok daha büyüyor. Adeta dünyaya yayılan 153 iş konseyiyle DEİK, Türkiye’nin yeni dünyada, gelecekteki dünyadaki bu yaşanan özellikle ticaret savaşlarıyla alan genişletme, bütün dünyada diğer ülkelerle yarışımızda DEİK gerçekten Türkiye’nin bu alandaki ticari diplomasisini en iyi yapan kuruluş ve çok güçlü kasları var,” şeklinde konuştu. DEİK’in Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda, üniversiteler ve akademi dünyasıyla işbirliği içinde ticari diplomasi kaslarını güçlendirme mecburiyetinde olduğunu sözlerine ekledi.

KARŞILIKLI YATIRIMLARIN STRATEJİK ÖNEMİ

Türkiye ve Kazakistan arasındaki karşılıklı yatırımlar, ekonomik işbirliğinin en somut göstergelerinden biri. Selçuk Yüce, Kazakistan’dan Türkiye’ye yapılan önemli bir yatırıma dikkat çekerek, Kazakistan’ın e-ticaret ve dijital bankacılık alanındaki önemli oyuncularından Kaspi Bank’ın, Türkiye’nin başarılı e-ticaret platformu Hepsiburada’nın yüzde 65.4’ünü yaklaşık 1 milyar 127 milyon dolara satın almasını örnek gösterdi. Yüce, bu satın almanın her iki ülkenin IT, dijital bankacılık ve e-ticaret alanında bölgesel bir güç olmasının önünü açacağını ve yaratılan katma değerin büyük olacağını belirtti.

Türkiye’nin Kazakistan’daki doğrudan yatırımlarına değinen Yüce, pek çok sektörden önemli oyuncuların bu dost ve kardeş ülkede yatırım yaptığını vurguladı:

• TARIM: Alarko Tarım, yaklaşık 5 milyon metrekarelik akıllı sera yatırımına başladı.
• SAĞLIK: Rönesans ve diğer Türk kurumları, Kazakistan’ın sağlık sektörünün gelişimi için hastane yatırımlarına başladı.
• GIDA İŞLEME: Tiryaki Holding, derin buğday işleme tesisi kurdu.
• ÜRETİM: YDA grubu, modern bir mobilya ve panel fabrikası inşa ediyor.
• İLAÇ: Abdi İbrahim ve Nobel gibi firmaların yatırımları bulunuyor.
• İÇECEK: Anadolu Grubu’nun içecek sektöründe yatırımları var.
• LOJİSTİK: S Lojistik ve Orzaks gibi firmalar yeni yatırım kararları aldı.

Yüce, Türk işletmelerinin Kazakistan ekonomisini çeşitlendirme noktasında kritik bir rol oynadığını ve kendi sektörlerinde kalifiye eleman yetiştirilmesine katkı sağladığını belirtti. Özellikle pandemi sonrası gıda ve ilaçta kendine yeterliliğin milli bir beka sorunu haline geldiğini ifade eden Yüce, Türkiye’nin bu alanlardaki yatırımlarının devam ettiğini ve “kuluçka” aşamasında olan birçok yeni yatırım görüşmesinin bulunduğunu sözlerine ekledi.

Türkiye ve Kazakistan’ın sadece ticari ilişkilerini güçlendirmekle kalmayıp, üçüncü ülkelerde de ortak yatırımlara imza atarak tarihsel ve kültürel bağlarını ticari alanda da pekiştireceklerini umduğunu dile getiren Yüce,  “Dilde, kültürde, tarihte ve işte birlikteliğimizi güçlendirerek devam ettireceğiz,” diyerek sözlerini tamamladı.

İHLAS HOLDİNG’DEN KAZAKİSTAN’A ENERJİ YATIRIMI

İhlas Holding ve Orta Asya Investment Holding, Orta Asya’nın enerji haritasını yeniden şekillendiriyor. İhlas Holdingin stratejik iştiraki Orta Asya Investment Holding, Kırgızistan Enerji Bakanlığı ile Orta Asya’nın enerji haritasını kökten değiştirecek iki büyük hidroelektrik enerji projesi için 20 yıllık işletme dönemi ve devlet alım garantisi içeren nihai sözleşmelere imza attı. Türkiye Cumhuriyeti ve Kırgız Cumhuriyeti’nin destek verdiği projelerin 6 yıl içinde üretime geçirilmesi hedefleniyor. Kazarman ve Kokomeren HES projeleri, toplam 2,217 MW kurulu güç ve yıllık 8 milyar kWh üretim kapasitesiyle Orta Asya’nın en büyük yenilenebilir enerji girişimleri arasında.

ORTA ASYA’NIN EN BÜYÜK YATIRIMLARI ARASINDA

Kazarman ve Kokomeren HES projeleri tamamlandığında, ülkenin elektrik üretimi mevcut kapasitesinin yarısından fazlasına denk gelecek şekilde artacak. HES’lerden gelecek 8 milyar kWh ilave üretim, Kırgızistan’ı enerji ihracatçısına dönüştürecek.

HABER: ENGİN ÇAĞLAR