Fındık için dünyaya seslendi
Dünyanın en büyük fındık tüketicisi Nutella’nın üreticisi İtalyan devi Ferrero, Türkiye’de rekor seviyelere ulaşan fiyatlar nedeniyle fındık alımlarını geçici olarak askıya aldı. İlkbahardaki don ve haşere istilası sonucu rekoltenin ciddi oranda düşmesiyle tetiklenen bu durum, alıcılar ile Türk aracıları arasında gergin bir “bekleyiş savaşına” dönüştü.
MARKALAŞMA KRİZİ VE REKABET ENDİŞESİ
Ordu’lu iş insanı Fırat Bakıcı konuştu: “Türkiye fındıkta üretici değil, marka olmalı”
Türkiye’nin önde gelen fındık ihracatçılarından Poyraz Fındık’ın İhracat Direktörü Fırat Bakıcı, dünyanın en saygın ekonomi gazetelerinden Financial Times’a verdiği röportajda Türkiye’nin küresel fındık sektöründeki rolünü anlattı.
Bakıcı’nın değerlendirmeleri, İngiltere merkezli gazetenin “Nutella maker in hazelnut stand-off with Turkish dealers” başlıklı haberinde yer aldı.
Röportajda Türkiye’nin dünya fındık üretimindeki liderliğine dikkat çeken Bakıcı, markalaşmanın ve sürdürülebilir ticaret anlayışının artık zorunluluk haline geldiğini vurguladı.
Bakıcı, “Fındık, kuruyemişin kuzu etidir — yüksek kaliteye ve sofistike bir aromaya sahiptir. Ancak Türkiye bugüne kadar markalaşmada başarılı olamadı; hep Avrupa’nın taşeronu gibi davrandı. Artık Türkiye’nin zamanı; taşerondan markaya, üretimden sürdürülebilir tüketime geçiş zamanı.” ifadelerini kullandı.
Fırat Bakıcı, “Türkiye artık Avrupa’nın taşeronu değil, kendi markasını yaratan, sürdürülebilir üretim ve tüketimi birlikte önemseyen bir ülke olmalı” diyen Bakıcı, sektördeki dönüşümün kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Financial Times’ta yer alan haberin ardından röportaj, Independent Türkçe tarafından da Türk okuyuculara aktarıldı.
FINDIKTA GERİLİM SÜRÜYOR
Küresel çikolata devi Nutella’nın üreticisi İtalyan Ferrero’nun Türkiye’den fındık alımlarını durdurması, Karadeniz fındık piyasasını sarsan büyük bir gerilime işaret ediyor. Türkiye’deki rekoltenin ilkbahar donu ve haşere istilasıyla ciddi oranda düşmesi, fındık fiyatlarını rekor seviyelere taşırken, dünyanın en büyük alıcısı olan Ferrero’nun piyasadan çekilmesi, tedarik zincirinde bir “Godot Bekleyişi” yaşatıyor. Bir yanda rekor fiyattan satış bekleyen yerel aracılar, diğer yanda Şili ve ABD gibi alternatiflere yönelen dev bir alıcı… Bu gerilim, sadece fiyat savaşı değil, aynı zamanda Türkiye’nin küresel fındık pazarındaki ‘taşeron’ rolünü sorgulatan stratejik bir açmazı da beraberinde getiriyor.
Dünya fındık arzının yaklaşık üçte ikisini tek başına karşılayan Türkiye’de yaşanan rekolte düşüşü, piyasaları altüst etti. Raporlara göre, kabuksuz iç fındığın tonu Haziran ayında yaklaşık 9.000 dolardan 18.000 dolara kadar tırmandı.
FERRERO’DAN “GODOT” GÖNDERMESİ
Ferrero’nun fındık tedarik birimi yöneticisi Marco Botta, durumu esprili bir dille özetleyerek, “İtalyan şekerleme devi olarak, Türkiye’nin fındık kralları için yeni bir Godot’ya dönüşüyoruz,” dedi. Şirket, bu zorlu dönemi atlatmak için tedarik ağını Şili ve ABD’ye doğru çeşitlendirmeye başladığını ancak Türkiye’ye olan uzun vadeli bağlılıklarının devam ettiğini belirtti.
Öte yandan Londra merkezli tüccarlar, Türk aracıların agresif alımlarının fiyatları yapay olarak şişirdiğini ve bu aracıların, dünyanın en büyük alıcısı olan Ferrero’nun fiyatların düşmesini bekleyerek yeniden piyasaya girmek zorunda kalacağını öngördüğünü aktardı.
ÇİFTÇİYE GÖRE FİYAT OLMASI GEREKEN YERDE DEĞİL
Rekoltenin beklentilerin çok altında kalması (bazı tahminlere göre 300 bin tonu dahi geçmeyecek), küçük üreticinin elini güçlendirdi. Ordu’da çiftçilik yapan bazı fındık üreticileri, fiyat artışına rağmen kazançlarının tatmin edici olmadığını, “Balıkçılar bir günde bizim bir yılda kazandığımızı kazanıyor” diyerek memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Uzmanlar, bu fiyat savaşının ve tedarik açmazının nihayetinde Nutella’nın raflardaki fiyat etiketine yansıyabileceği tahmininde bulunuyor.