2024 yılı Cumhurbaşkanı Erdoğan için nasıl geçti?
Suriye’de Beşar Esad yönetiminin çökmesinin ardından Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın 12 Aralık’ta başkent Şam’daki Emevi Camii’nde namaz kılarken görüntülendi.
Kalın, o dönem Esad yönetimini deviren koalisyonun başındaki Heyet Tahrir-eş Şam (HTŞ) yetkilileriyle görüştüğünü duyuran en üst düzey yabancı isim oldu.
Ancak ziyaretinin ve Emevi Camii’nde verdiği fotoğrafın sembolik bir anlamı da vardı.
Aslında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2012’de verdiği bir sözü yerine getirmiş oldu.
Erdoğan, Suriye iç savaşının başlarına denk gelen Eylül 2012’de yaptığı bir konuşmada “İnşallah Selahaddin Eyyubi’nin kabri başında Fatiha okuyacak, Emevi Camisi’nde namazımızı da kılacağız” diyerek Ankara’nın Esad yönetimini devirmeye yönelik tavrını ortaya koymuştu.
Esad yönetiminin Şam’ı kaybetmesinin ardından hem bölgesel hem uluslararası aktörler Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın süreçte oynadığı rolü vurguladı.
8 Aralık’ı takip eden hafta, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve ABD Dışişleri Başkanı Antony Blinken gibi üst düzey isimler Cumhurbaşkanı Erdoğan ev sahipliğinde Ankara’yı ziyaret etti.
Erdoğan aynı hafta Somali ve Etiyopya’dan yetkilileri Ankara’da bir araya getirerek iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları gidermek için bir mutabakat imzalanmasına ev sahipliği yaptı.
BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, Erdoğan’ın dış politikadaki bu adımlarından dolayı Türkiye’nin hem bölgesel hem de küresel siyasette elini güçlendirdiğini söyledi.
Ancak Erdoğan’ın uluslararası arenadaki bu başarılarına karşın, yurt içindeki siyasi durumunda sıkıntılar sürüyor.
Erdoğan, Mart’taki yerel seçimlerde AKP’nin tarihi yenilgisinin ardından yönetimde kapsamlı değişikliklere gideceklerini duyurdu.
Aradan geçen dokuz aylık süreçte özellikle geçim sıkıntısı seçmen nezdinde önemini koruyor.
Asgari ücretin aylık net 22 bin 104 lira olarak belirlenmesi hem çalışanların hem de uzmanların tepkisini çekti.
Peki Erdoğan 2024’e nasıl başladı, nasıl bitirdi?
Tarihi Mısır ziyareti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Şubat 2024’te 11 yıl aranın ardından Mısır’ın başkenti Kahire’ye gitti.
Burada “Arap Baharı” dile anılan dönem sonrası dönemde sert sözlerle eleştirdiği ve “darbeci” olarak adlandırdığı Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile bir araya geldi.
Ziyaretin bölgenin iki büyük ve önemli ülkesi arasında yeni bir dönemin başlaması açısından önem taşıdığı değerlendirmeleri yapıldı.
İki lider arasındaki soğukluk, dönemin Savunma Bakanı Sisi’nin Temmuz 2013’te Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’ye karşı askeri darbe düzenlemesi ile başlamıştı.
Erdoğan, yaklaşık 10 yıl boyunca Sisi’yi çok ağır ifadelerle eleştirdi, kamuoyu önünde Mısırlı lideri “diktatör” ve “katil” gibi ifadelerle suçladı.
Şubat’ta Erdoğan’ın ziyaretinin ardından 4 Eylül’de de Sisi Ankara’ya geldi.
Buradaki görüşmenin ardından Erdoğan, Sisi’yi uçağa kadar geçirdi ve Mısırlı lideri Müslüman Kardeşler ile özdeşleşen “Rabia” selamıyla uğurladı.
2025 öngörüleri
BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlara göre Cumhurbaşkanı Erdoğan 2025’e uluslararası arenadaki özellikle son dönemde elde ettiği kazanımlar ile girecek.
Türkiye bunların haricinde 2024’te İsrail ve Hamas arasında da arabuluculuk girişimlerinde bulundu, ancak elle tutulur bir sonuç alamadı. Taraflar, Türkiye yerine Katar ve Mısır arabuluculuğunda hareket etmeyi tercih etti.
Sinem Adar, Türkiye’nin bu süreçte Hamas’ı desteklemesinin İsrail ile normalleşme çabalarına “çok ciddi ket vurduğunu” söyledi.
Adar buna karşın Türkiye’nin bölgede Arap Baharı sonrası dönemde yaşadığı “yalnızlıktan” kaçınacak diplomatik adımlar attığını vurguladı:
“Yine hükümet yetkililerinin açıklamalarına bakınca, Arap ayaklanmaları sonrası yapılan hataların tekrarlanmaması yönünde bir hassasiyet olduğu görülüyor. ‘Türkiye burada tek başına hareket etmeyecek’ mesajı veriliyor bence.”